Cuba in facts

We zijn inmiddels ruim een week weer in het kille thuisland. We beloofden nog een terugblik op deze bijzondere vakantie.

Drie weken toeren en 3400 km afleggen over het winterse eiland Cuba van Fidel laat een onuitwisbare herinnering na. Op een wat gebrekkige wijze verstuurden we onze blogs hortend en stotend.
Cuba is een aantrekkelijke en veilige bestemming waar je cultuur, natuur en zonvakantie kan combineren. Het toerisme is de factor in de niet florissante economie van het nog steeds communistische land dat het ideaal van de revolutie hooghoudt. Hieronder voor hen die het leuk vinden nog wat feiten over Cuba zoals wij die ervoeren. Onze volgende bestemming dit jaar is Athene.

Cuba in facts
Op 1 januari 1960 startte de huidige republiek Cuba na een revolutie die al in 1953 begon. Fidel Castro en zijn volgelingen verdreven vanuit Santa Clara het bloeddorstige gezag van dictator Batista. 55 jaar later wordt die revolutie nog steeds van de daken geschreeuwd. “Viva Fidel”. De helden van toen, zijn de helden van nu. Iedere Cubaan is benieuwd wat er na de dood van de inmiddels 88-jarige Castro gaat gebeuren. Door halsstarrigheid op vele fronten zijn de Cubanen er slechter aan toe dan nodig.

Boze buurman en geld
Het land is sinds 1963 na de Cubacrises zwaar getroffen door de boycot van de VS. Hoewel in eerste instantie de Russen het land hielpen, eindigde dat al voor de val van de muur. In- en uitvoer kwamen vrijwel tot stilstand. In de 16 jaar daarna is het steeds slechter gegaan. Het land is inmiddels bankroet.
Een deel van de bevolking heeft het beter (wellicht trouwe partijleden) en de toeristen zijn natuurlijk wandelende banken.
Men heeft voor het land twee munten ingevoerd. De al heel lang bestaande Peso CUP). De nationale munt. Iedere Cubaan gebruikt ze voor het kopen van de dagelijkse schaarse boodschappen. Voor het kopen van meer luxe zaken is de CUC nodig. Deze wordt internationaal verhandeld, maar ga niet naar je bank ervoor. Die heeft ze niet. De CUC is beschikbaar voor de rijkere Cubaan en alle buitenlanders. Je pinpas doet het er niet hoor.. Je kunt wel tegen flinke kosten af en toe je creditcard gebruiken om wat te betalen of om geld te wisselen.
Cashgeld wissel je bij de staatsbanken of de Cadeca wisselkantoren waar je echt buiten in de rij moet staan hoor. Als je met US dollars van de boze buurman komt, krijg je 10% strafkorting. Als toerist betaal je met CUC’s. De prijzen zijn dan onvergelijkbaar hoog ten opzichte van de CUP-tarieven. Een Cubaan moet 25 CUP neertellen voor een CUC, waarmee hij dan luxe spullen kan kopen, als die er zijn. Het meeste daarvan komt uit Korea en China.

Winkels
Vaak moeilijk te vinden. Geen reclame, geen concurrentie. Je kunt vrijwel zelden in één winkel al je levensbehoeften aanschaffen. Boodschappen doen kost tijd. Als een schaars gewild artikel er wel is dan sta je in de rij. Er is ook nog en bonnensysteem actief. Dat geeft alleen recht op een artikel. De kosten blijven onverminderd hoog.
De Cubaan weet niet anders, maar toch vreemd als de babykleding tussen het gereedschap ligt of de smeerolie naast de rijst. Meubels lijken vooroorlogs; koelkasten en klassieke wasmachines van één model zijn duur.
Restaurants
In vele maten en soorten. De goedkope echt Cubaanse retaurants zien er niet aantrekkelijk uit. Als het wel zo is, dan staat er vaak een rij buiten. Fastfood is er op zijn Cubaans. Onverschillig personeel, veel klanten, dus vaak in de rij en kijk niet vreemd op als men alleen bier heeft. Coca Cola is sporadisch te krijgen; de namaak Tukola beter. Bier in twee soorten. Staatsrum volop
Het aantal CUC- restaurants neemt toe, vooral door de groei van toerisme. Wel duur, voor ons wellicht niet, maar voor de gemiddelde Cubaan onbereikbaar. Je bent dan snel meer dan een half maandsalaris kwijt. Een all-inclusive (vaak in handen van buitenlandse ketens) aan de kust serveert vaak alles en met een prima kwaliteit.
Toettoet
Je hoort het in sommige plaatsen amper. De paarden onder de ruiters en voor de koetsjes hebben het zwaar. De meeste mensen verplaatsen zich ermee. Alternatief hiervoor zijn de vrachtwagens die tot bus omgebouwd zijn. Volgepropte stukken ijzer op vrachtwagens van meestal voor 1960. Er zijn ook snelbussen. De Yutongs uit China vervoeren toeristen of verzorgen sneldiensten tussen de grotere plaatsen..
Eigenlijk zijn er drie soorten auto’s
Van voor 1963. Amerikaanse bakken die noodgedwongen nu als nostalgische oldtimers rondrijden. Elk onderdeel van die auto’s komt inmiddels van de bakken die het opgegeven hebben. Nieuwe onderdelen zijn er niet. De benzineslurpende wagens worden vaak als taxi ingezet.
Na 1963 kwam Rusland in beeld als handelspartner. Suiker naar Rusland en Lada’s naar Cuba. Het wemelt nog steeds van die oude dingen.
Na 1989 stokte de invoer van auto’s. Er rijden moderne auto’s voor een enkele Cubaan, maar vooral de huurauto’s van toeristen. Ze lijken allemaal op westerse auto’s maar het tegendeel is waar. De Chinese MG, onze Chinese Renault en de wonderlijke modellen met een BMW embleem concurreren met de Koreaanse Hyundai. Er zijn er maar weinig van hoor het is stil op de weg.

Winter
Het klimaat in Cuba is natuurlijk een topper voor ons Hollanders. Aan het einde van de winter is het droog en de temperaturen lopen van 23 tot 34 graden. Soms een druppel. Vaak wel wat lichte bewolking en dat is heerlijk tijdens wandelingen. Even de pet af dan.

Toekomst
En vrienden vragen dan wat wij als ontwikkeling voor de toekomst zien.
Het is onvermijdelijk en ook onwenselijk dat de huidige situatie blijft bestaan. Er is geen enkele reden voor een boycot van Cuba. Cuba moet daarnaast beseffen dat de USA een probleem heeft met Guantanamo. De gemiddelde Cubaan zal het beter krijgen dan nu. Armen (en die zijn er echt) zullen lange tijd nog niet profiteren van veranderingen, zoals zi caak. Het land zal ongetwijfeld de gratis gezondheidszorg en de aandacht voor onderwijs .
Wat denk je: 80% van alle Cubanen is in dienst van de staat. 10% mag gratis het land gebruiken om produkten te verbouwen. Veel suikerriet ( voor onverkoopbare suiker) en tabak vooral in het westen. De boeren leveren 80% van hun opbrengsten in. En dan rest er een 10% die een positie hebben in de partij en waarvan 5% de gelegenheid krijgt een echt eigen bedrijf te starten. Veel kamerverhurders in het toerisme vallen daaronder. Ook hier geldt het 80% belasiting regime.
De Cubaan in overheidsdienst verdient tussen de 22 en 60 CUC per maand. Een wandelgids net zoveel als een leraar Engels. Een aantal topberoepen als artsen vangen wat meer, maar in twee lekkere diners als toerist eet je ook daar een maandsalaris van op.

Bij een terugkeer naar het kapitalisme is er wel een belangrijke belemmering: Een Cubaan werkt liever niet!
Guantanamo Bay
Een USA marinebasis in het zuidoosten bij de stad Guantanamo. Overblijfel van de VS-steun aan de dictaturen in het verleden. Een gevangenis en een haven. De Amerikanen kunnen alleen op zee vertier vinden. Varen, vissen, zwemmen. Als ze landinwaarts willen is daar het Cubaanse leger: paar roestige tanks en een controlepost. Wat een gedoe.

Mensen
Vriendelijk. Vaak vrolijk. Natuurlijk op jou geld uit. Behulpzaam en vooral in het systeem gelaten reagerend op de situatie in het land. Muziek is overal. Als er gezondheid is, dan kan men leven, feesten en genieten. Maar ook de echte Cubaanse sigaar is niet meer betaalbaar voor ze.