Stijlloze communisten

Budapest, 17 mei 2012 - Na gisteren uitgebreid Pest bezocht te hebben was vandaag Buda aan de beurt. Heuvelachtiger, pittoresker en goed voor prachtige uitzichten over de Donau.
Als Metro 2 ons bij Deli afzet, komen we boven de grond in een treinstation terecht. Dat brengt ons bij de gedachte dat het er hier allemaal wel erg sjoveltjes uitziet. Natuurlijk zijn er de prachtige gebouwen zoals het parlement en de enorme Stefanusbasiliek die een onvergetelijke indruk achterlaten. Ook in Buda staat veel mooi te zijn, maar de verdere openbare ruimte heeft het op de meeste terreinen nog niet echt. Dat geeft aan dat Hongarije er nog niet is. Logisch. Het land is 49 jaar bezet geweest door twee dictaturen. De Russen verlieten pas in 1991 het land.
Je herkent aan de naoorlogs architectuur de hand van de stijlloze communisten, die vooral naar kwantiteit keken. De wegen zijn matig onderhouden, openbaar groen tiert welig, straatmeubilair is erg gedateerd en vaak verwaarloosd.
Toch is de stad erg prettig om te zijn. Veel historie, prachtige ligging aan de rivier. Veel betaalbare horeca. Waar haal je nog en flink biertje op en terras voor een euro en eet je voor een prik. Er zijn zichtbaar veel jongeren.

Goed terug naar Pest. We wandelen over de hoogten van Pest, bezoeken natuurlijk de Matthiaskerk en de karakteristieke muren om het plein ervoor. In de middag duiken we onder de grond om het "Hospital in the Rock" te bezoeken. In de rotslagen van graniet en kalkzandsteen onder Pest ontstonden veel grotten en gangen. In de dertiger jaren werd besloten er iets mee te gaan doen. In de gangen en grotten van wel 10 km werd uiteindelijk een compleet ziekenhuis ondergebracht. Het deed dienst in 1944 tijdens de Wereldoorlog. Tijdens de Russische belegering van ongeveer 150 dagen was het er een toneel van onbeschrijflijke toestanden. Later werden de gewonden van de Hongaarse Opstand van 1956 er met honderden binnengebracht. En dat terwijl er feitelijk maar voor 120 mensen plaats was. Het ziekenhuis heeft voor die tijd een bijzonder goede inrichting. Ja ook operatiekamers en een rontgenafdeling. Veel, zo niet alles van de inrichting is bewaard gebleven. Door er zeer veel wassen beelden in te zetten die zowel de slachtoffers als het personeel voorstellen, ziet het er erg realistisch uit. Voorraden en verbandmiddelen uit die tijd staan nog in grote getale opgeslagen.
Na de komst van de Russen werd het hospitaal ingericht als atoomkelder. Naast belangrijke regeringsfunctionarissen waren het vooral de artsen en verpleegkundigen uit het nabijgelegen St. Johns hospitaal die er in geval van een atoomaanval als eersten in mochten. De geprivilegieerden moesten er binnen 45 minuten zijn waarna de kelder hermetisch afgesloten zou worden. Na drie dagen zouden mensen die zich dan aan de poort melden binnengelaten worden nadat ze volstrekt gereinigd zouden worden. Het gebeurde nooit.
Na een heerlijk zonnig terrasje sluiten we de dag af met een Dinnercruise op de Donau. Genieten hoor. Tegenover de basiliek nemen we nog een espresso.

Morgen: op de fiets de stad uit